พักเรื่องกินเที่ยวสักวัน มาเรียนรู้วีถีไทเลยกันดีกว่าครับ สำหรับวันนี้ Gotoloei จะพาทานมารู้จักกับคุณปู่บุญจันทร์ เกษทองมาคุณปู่สุดแกร่งอายุมากกว่า 90 ปี (2 ธันวาคม 2471) ผู้ที่ทำไม้กวาดจากแขม ตั้งแต่ยังหนุ่มจนถึงปัจจุบัน Gotoloei เลยถือโอกาสเอาความรู้เรื่องไม้กวาดดอกหญ้า (ฟอยแขม) มาฝากกันครับ
แขม (อังกฤษ: Tall reed, Khagra reed; ชื่อวิทยาศาสตร์: Phragmites karka) เป็นวัชพืชน้ำ จำพวกหญ้า (Poaceae) มีอายุยืนหลายฤดู ชอบขึ้นเป็นกลุ่มใหญ่หนาแน่นตามพื้นที่ชื้นแฉะริมน้ำ มีเหง้าใหญ่แข็งแรง ลำต้นตั้งตรง สูง 2–3 เมตร แผ่นใบหยาบกระด้าง ใบยาวเรียวปลายแหลม ยาว 30–80 เซนติเมตร กว้าง 1–3 เซนติเมตร กาบใบที่หุ้มลำต้นไม่มีขนคลุม ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด ช่อดอกมีขนาดใหญ่ ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร สีน้ำตาล มีขนคล้ายไหมสีขาวอยู่ทั่วไป
และด้วยมีมากนี่เองจึงถูกนำมาใช้เพื่อประโยชน์ของมนุษย์ การทำไม้กวาดจากแขมนั้น ต้องเตรียมแขมโดยการตัดแขมที่พอดีจากต้น มาตากแห้ง แล้วก็ตีเอาเศษดอกแขมออก ง่ายๆคือให้ดอกมันหลนออกให้หมด เวลากวาดจะไม่ไม่หลุด
คุณปู่บุญจันทร์ เล่าว่าเมื่อก่อนที่หัดทำไม้กว่านั้น ได้หัดทำที่วัด เพื่อใช้ในการทำความสะอาดวัด แล้วจึงนำมาทำเป็นอาชีพเสริม นอกจากการเกษตรและ ค้าขาย
พัฒนาวิธีทำมาตลอดหลาย 10 ปีจนทำให้ได้ความรวดเร็จและเเข็งแรง โดยจะทำแขมเป็นมันเล็กๆ ไม่กวาดหนึ่งด้าม จะใช้ประมาณ 20 มัด และจะใช้ด้ามไม้ไผ่ ที่เผาและดัด เป็นอย่างดี
จากนั้นค่อยๆเย็บ ให้ติดกัน คุณปู่บอกว่า ถ้าจะให้แน่นต้องใช้เท้าช่วยเพราะอายุ 90 แล้ว (แอดของบอกเลยว่าคุณปู่แหย่ ด้ายเข้ารูเข็มเอง สายตาคนอายุ 90 ดีกว่าสายตาแอดอีก555)
เมื่อเย็บจนเป็นรูปร่าง หูช้างแล้วก็จะเย็บซ้ำจนแน่น แบบมั่นใจว่าไม่มีหลุดแน่นอน เมื่อก่อนหนึ่งวันได่มากกว่า 50 ก้าน ปัจจุบัน 10 ก้านก้ถือว่าสุดยอดแล้วเพราะ นั่งนานจะเหนื่อง ต้องเดินไปทำอย่างอื่นด้วย
เย็บเสร็จแล้วก็ใส่ด้าม ตอกตะปูให้สวยงาม ขายในราคาด้ามละ 40 บาท บอกเลยว่าไม่แพงครับเพราะหนา และแน่นมาก ปัจจุบันนี้ผลิตออกมาเรื่อยๆทุกสามเดือนก็จะนำไปบริจาดวัด ถ่าถามว่าทำไมต้องสามเดือน คุณปู่บอกว่ามันสิเหี้ยน นั้นก็คือมันจะเริ่มสั้นลงแล้วนั้นเอง
จากการฝึกทำในวัดมาสูกการทำเพื่ออาชีพ และกลับคือสู่วัดอีดครั้ง ใครไปทางบ้านโนนสว่าง ต.โคกขมิ้น อ.วังสะพุง จ.เลย อย่าลืมแวะไปอุดหนุนคุณปู่ด้วยนะครับ