บ้านโคกใหญ่

บ้านโคกใหญ่
หมู่ที่ 1 ตำบลโคกใหญ่ อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย
ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
บ้านโคกใหญ่ เริ่มก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2432 หรือประมาณ 121 ปีมาแล้ว โดยการนำของ พ่อขุนชำนาญ พ่อขุนแก้ว พ่อขุนเหมือน และโซ้นอ้ม และนางขุน สวัสดิ์ดี ซึ่งเป็นแม่ของผู้ใหญ่แพง สวัสดิ์ภักดี ทั้งเป็นพี่สาวของขุนชำนาญ พิลาธรรม และเป็นต้นตระกูลของสวัสดิ์ภักดิ์จนถึงปัจจุบัน คณะที่กล่าวมานี้อพยพครอบครัวจากบ้านห้วยลาดงิ้ว ข้างบ้านลาดค้อในปัจจุบัน เหตุที่ย้ายมาอยู่บ้านโคกใหญ่เพราะ ที่ตั้งบ้านเป็นเนินสูงใหญ่ กว้างขวาง ที่ดินอุดมสมบูรณ์ ทำให้การเดินทางไปอำเภอท่าลี่สั้นเข้าแหล่งสัตว์ป่าอุดมสมบูรณ์ เช่น อีเห็น อีเก้ง กว้างชะมด มีลำธารหลากหลาย ไหลมารวมกันอุดมสมบูรณ์ไปด้วยสัตว์น้ำ
ต่อมาปี 2435 เมื่อได้ตั้งหมู่บ้านโคกใหญ่แล้ว ก็ได้ชักชวนญาติพี่น้องที่แตกแยกกันมาที่เคยอยู่รวมกัน เช่น บ้านวังเป่ง บ้านห้วยสระแล บ้านหนองจิก บ้านเก่ากกเต้น บ้านห้วยด้าย บ้านเก่าโคกเหียง มาอยู่ร่วมกันได้หลายครอบครัวประชาชนมากขึ้น ทางราชการจึงมาแต่งตั้งให้มีผู้นำหมู่บ้าน เป็นขุนชำนาญลาธรรมเป็นผู้ใหญ่คนแรก
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
โคกใหญ่ หมายถึง เนินเขาที่มีบริเวณกว้าวใหญ่ ซึ่งอุดมสมบูรณ์ไปด้วยป่าไม้ เช่น ไม้เต็ง รัง แดง ประดู่ ตะแบก เป็นต้น นอกจากนี้แล้วยังอุดมไปด้วยอาหารป่านานาชนิด เช่น หน่อไม้ เห็ด เต่า ตะกวด กระรอก กระแต ฯลฯ
ประวัติความเป็นมาของการตั้งชื่อหมู่บ้าน
บ้านโคกใหญ่ตั้งอยู่ระหว่างภูเขาสามลูก คือ เขาช้าง เขาเต่ากลิ้ง เขาผากบ ตามตำนานเล่าต่อกันมาว่า เมื่อสมัยต้นพุทธกาล ขณะที่ราษฎรส่วนมากกำลังร่วมแรงกันสร้างพระธาตุพนมอยู่นั้นเจ้าฟ้าไทยใหญ่ ได้รับทราบข่าวการก่อสร้างพระธาตุ ที่เกิดความศรัทธาเลื่อมได้ชักชวนราษฎรให้ช่วยกันบริจาคบรรทุกหลังช้างเดินทางไปเพื่อสมทบสร้างพระธาตุพนม แต่เมื่อเดินทางวมาถึงหนองน้ำจัวได้ทราบข่าวว่าพระธาตุพนมได้สร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว เจ้าฟ้าไทยใหญ่มีความรู้สึกเสียใจมาก ส่วนช้าลงไปดื่มน้ำในหนองน้ำก็สิ้นใจกลายเป็นเขาช้าง กบเห็นเช่นนั้นก็ตกใจกระโดดหนีไปกลายเป็นเขาผากบ ส่วนเต่าตัวหนึ่งเห็นดังนั้นก็กลัวตายจึงคลานหนีไป ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ เลยมีชื่อเขาว่า เขาเต่ากลิ้ง ซึ่งเขาทั้งสามลูกก็มีชื่อมาจากตำนานดังกล่าวแล้ว
สถานที่หรือสิ่งสวยงามตามธรรมชาติ
ถ้ำฆ้องความหมายของชื่อและประวัติเป็นถ้ำที่เป็นก้อนหินใหญ่ รูปฆ้องใหญ่ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 20 เมตร คว่ำอยู่กลางเนินเขาถ้ำฆ้องด้านทิศเหนือ ทิศตะวันออก ทิศตะวันออก ทิศตะวันตก ขอบฆ้องติดอยู่กับดิน ส่วนทางทิศใต้เปิดมองดูคล้ายจระเข้ใหญ่อ้าปาก เวลาเกิดพายุฝนตกชาวบ้านเคยเข้าไปหลบพายุและฝนได้อย่างปลอดภัยไม่เปียกฝนเลย ขนาดจุคนได้ประมาณ 20 คน

คำขวัญตำบลโคกใหญ่

“เมืองหน้าด่านสู่ท่าลี่ ถิ่นคนดีศรีโคกใหญ่
เลื่องลือสวยน้ำตกห้วยไค้ ยิ่งใหญ่ขยะทองคำ
ไหมพรมสวยด้วยมือถัก ผู้คนรู้รักสามัคคี
ภูเต่ากลิ้งเทียมฟ้าสง่าดี เหล่าประชาชีร่วม

ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอปากชม โดย กศน.อำเภอปากชม จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย พ.ศ.2553