บ้านนาหว้า หมายถึง บ้านที่มีที่นา ซึ่งมีต้นหว้าเกิดขึ้นอยู่มาก ต้นหว้า เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งเป็นต้นไม้ขนาดใหญ่ ลูกและผลหว้านกชอบกินเป็นอาหาร
ประวัติบ้านนาหว้า
หมู่ที่ 4ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
บ้านนาหว้า หมายถึง บ้านที่มีที่นา ซึ่งมีต้นหว้าเกิดขึ้นอยู่มาก ต้นหว้า เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งเป็นต้นไม้ขนาดใหญ่ ลูกและผลหว้านกชอบกินเป็นอาหาร
ประวัติความเป็นมาของการตั้งชื่อหมู่บ้าน
บ้านนาหว้า จัดตั้งขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ.2327 เป็นต้นมา ผู้ที่มาตั้งหมู่บ้านครั้งแรก มีจำนวน 4 คน คือ
1. นายขุนบรรทุม (ไม่ทราบนามสกุล)
2. นายเพีย คำพา
3. นายท้าวสีทำ (ไม่ทราบนามสกุล)
4. นายขุนสีจันทร์ (ไม่ทราบนามสกุล)
ทั้งสี่คนได้มาจัดตั้งหมู่บ้านขึ้นเป็นครั้งแรก ซึ่งก่อนที่ตั้งหมู่บ้านได้มาทำไร่ ทำสวน และสร้างที่พักขึ้นประมาณ 2-3 ปี โดยใช้ชื่อบ้านว่า “บ้านนาว้า” (นาหว้า) เป็นต้นมา ต่อมาได้ขยายหมู่บ้านขึ้นและเพิ่มจำนวนประชากรขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงปัจจุบัน และประมาณปี พ.ศ. 2430 ได้สร้างวัดขึ้นโดยมีหลวงพ่อกันทา เป็นผู้สร้างหลังจากนั้นมีหลวงพ่อสารี หลวงพ่อเพียร และหลงตาแจ้ง หลวงตาทั้งสี่ได้ปฏิบัติพัฒนาวัดสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
ภูมิปัญญาท้องถิ่นของหมู่บ้านนาหว้า มีดังต่อไปนี้
1. หมอขวัญ (หมอสู่ขวัญ) คือคุณตาจาน เชื้อบุญมี
2. จักสาน คุณตานุช เชื่อบุญมี และคุณตาคำไข่ กันสุทธิ
3. งานฝีมือ (การทำบายศรี) คุณยายหนูพัน เชื้อบุญมี, คุณยายบาน ทรงพุฒิ และยายนาง เชื้อบุญมี
ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอด่านซ้าย โดย กศน.อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย