ชาวบ้านอพยพมาตั้งหมู่บ้าน ได้เรียกหนองน้ำนั้นว่าบุ่งค้อ ต่อมาจึงมีการตั้งชื่อบ้านตามชื่อหนองน้ำแห่งนั้นว่า บ้านบุ่งค้อ
ประวัติบ้านบุ่งค้อ
หมู่ที่ 1 ตำบลทรายขาว อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
ได้มาจากหนองน้ำ ( บุ่ง ) ซึ่งมีต้นค้อขึ้นอยู่รอบๆ เมื่อชาวบ้านอพยพมาตั้งหมู่บ้าน ได้เรียกหนองน้ำนั้นว่าบุ่งค้อ ต่อมาจึงมีการตั้งชื่อบ้านตามชื่อหนองน้ำแห่งนั้นว่า บ้านบุ่งค้อ ( บุ่ง หมายถึง ที่ดิน ที่ลุ่ม อยู่ติดกับลำน้ำมีน้ำขังคล้ายบึงหรือหนอง ค้อ หมายถึง ต้นไม้ชนิดหนึ่ง ผลกินได้ ลำต้นเหมาะสำหรับทำฟืน บ้านบุ่งค้อ หมายถึง หมู่บ้านซึ่งตั้งอยู่ใกล้หนองติดลำน้ำซึ่งมีต้นค้อขึ้นอยู่ )
ประวัติบ้านบุ่งค้อ
บ้านบุ่งค้อ หมู่ที่ 1 ตำบลทรายขาว อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย บ้านบุ่งค้อเดิมเป็นบ้านหัวภูเสี้ยว แรกเริ่มได้ตั้งอยู่เชิงเขาทางทิศใต้ของภูเสี้ยวนี้ มีนายหิน ศรีแก้ว นายคำ สอนไสย์ และนายลี มหาสิงห์ เป็นคนตั้งขึ้นมาประมาณปี พ.ศ. 2425 ต่อมาได้พากันตั้งชื่อวัดขึ้นชื่อว่า วัดหัวภูเสี้ยว ต่อมาก็เป็นวัดรกร้างมา เพราะชาวบ้านหัวภูเสี้ยวเกิดโรคระบาด จึงได้พากันอพยพไปตั้งถิ่นฐานขึ้นใหม่ ที่บ้านบุ่งค้ออยู่ทุกวันนี้ ตั้งแต่ พ.ศ. 2448 มีนายคำพา นายเถร พุทซาคำ และนายม้าว ทุมจันดา เป็นหัวหน้า ชาวบ้านบุ่งค้อก็ได้ร่วมใจกันสร้างวัดขึ้นมาใหม่ คือสร้างที่อยู่เดิมและที่ดินตรงสร้างวัดนี้เป็นที่ดินของ นายทอง วรีฤทธิ์ และนายลา วรีฤทธิ์ สองพี่น้องได้รับมรดกจากบิดา-มารดา ยกให้เป็นกรรมสิทธิ์มีเนื้อที่ประมาณ 75 ไร่ ต่อมาปี พ.ศ. 2479 นายทองและนายลา ได้ปรึกษาชาวบ้านสร้างวัดขึ้นใหม่ และยินยอมยกที่ดินของตนให้แก่ชาวบ้านเพื่อสร้างวัด ชาวบ้านจึงได้พร้อมใจกันสร้างและช่วยกันบูรณะช่วยกันอุปฐากบำรุงรักษาตลอดมาจนกระทั่งทุกวันนี้ แต่วัดนี้เป็นวัดตกสำรวจตลอดมา ต่อมาปี พ.ศ. 2514 มีพระครูกิตติสารสุทธิ์ เจ้าอาวาสวัดภูตูมวนาราม ได้ยื่นมือมาช่วยบูรณะและยกเข้าเป็นวัดธรรมยุต เวลานี้ชาวบ้านบุ่งค้อและเจ้าคุณกิตติสารสุทธิ์ ได้พากันพัฒนาวัดนี้เป็นวัดถาวรแล้ว และได้ตั้งชื่อขึ้นใหม่ว่า วัดพรหมวารีสันติธรรม วัดนี้ได้รับอุปการะจากท่านเจ้าคณะจังหวัดเลยตลอดมา ปัจจุบันมีกุฏิสร้างด้วยอิฐปูน 5 หลัง กุฏิพื้นฟากกระดานหลังคามุงสังกะสี 3 หลัง และกุฏิพื้นฝาไม้ไผ่หลังคามุงสังกะสี 2 หลัง และกุฏิพื้นฝาฟากไม้ไผ่ หลังคามุงหญ้าคา 1 หลัง มีหลังคาชั่วคราวพื้นกระดานหลังคามุงสังกะสี มีโรงครัว มีหอกลองพื้นกระดานหลังคามุงสังกะสี มีส้วมซึมและห้องน้ำ 3 ที่ 3 หลัง หอธาตุก่อด้วยอิฐปูน 1 หลัง และบ่อน้ำบาดาน 1 บ่อ ซึ่งทางกรมทรัพย์มาเจาะให้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2526 ปัจจุบันได้สร้างศาลาการเปรียญถาวรคือกว้าง 10 เมตร ยาว 21 เมตร 1 หลัง ห้องน้ำ 4 ห้อง กว้าง 4 ศอก ยาว 16 ศอก ใช้งบประมาณ 146,885 บาท
อาณาเขตที่ตั้งหมู่บ้าน
บ้านบุ่งค้อ ม.1 ต.ทรายขาว อ.วังสะพุง จ.เลย เป็นที่ลุ่มติดต่อกับแม่น้ำเลยและมีน้ำบุ่งล้อมอบ มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 1,800 ไร่ เป็นที่อยู่อาศัย 62 ไร่ ที่สาธารณะ 400 ไร่ พื้นที่การเกษตร 1,462 ไร่ ทิศเหนือติดกับ ม.3 ต.วังสะพุง ทิศใต้ติดต่อกับ ม.3 บ้านหนองผำ ต.ผาบิ้ง ทิศตะวันออกติดต่อกับบ้านน้ำอ้อม ต.วังสะพุง ทิศตะวันตกติดต่อกับบ้านทรายขาว ม.2 ต.ทรายขาว
ผู้ให้ข้อมูล นายประหยัด ผิวมะลิ ตำแหน่งผู้ใหญ่บ้าน