หนองผือเป้นชื่อของหนองแห่งหนึ่ง ที่ติดอยู่หมู่บ้านไปทางทิศตะวันออก ในหนองน้ำมีพืชชนิดหนึ่ง ซึ่งเรียกว่า ผือ เกิดขึ้นอยู่อย่างมากมาย ผือ เป็นพืชตะกูลหญ้า มีลักษณะลำต้นยาวเป็นสามเหลี่ยมก้านดอกมีความสูงประมาณ 1.50 – 2.00 เมตร ดอกเป็นช่อบานออกรอบทิศ
ประวัติบ้านหนองผือ
หมูที่ 3 ตำบลนาหอ อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
หนองผือเป้นชื่อของหนองแห่งหนึ่ง ที่ติดอยู่หมู่บ้านไปทางทิศตะวันออก ในหนองน้ำมีพืชชนิดหนึ่ง ซึ่งเรียกว่า ผือ เกิดขึ้นอยู่อย่างมากมาย ผือ เป็นพืชตะกูลหญ้า มีลักษณะลำต้นยาวเป็นสามเหลี่ยมก้านดอกมีความสูงประมาณ 1.50 – 2.00 เมตร ดอกเป็นช่อบานออกรอบทิศ ประโยชน์ ผือนี้มีประโยชน์คือใช้ทอเสื่อและทอกระเป๋า ถ้าทอมากๆ จำหน่ายเป็นสินค้าได้ด้วยการเพิ่มพูนรายได้ให้แก่ครอบครัว
ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
เมื่อ 400 ปีก่อนผู้คนได้อพยพมาจากบ้านนาหอมาอาศัยอยู่บ้านหนองหม่านและผู้คนที่อพยพมาจากบ้านนาหอก็ยังเดินทางไปทำบุญที่วัดบ้านนาหอไม่สะดวก จึงได้ทำการสร้างวัดที่บ้านหนองหม่านขึ้น ชื่อวัดหนองหม่าน ผู้คนที่อาศัยอยู่บ้านหนองหม่านมีอยู่ประมาณ 30 หลังคาเรือนหรือราวๆ 4 – 5 ตระกูล ได้แก่ตระกูล เสนานุช,ตระกูล สิทธิศักดิ์,ตระกูล แสนประสิทธิ์(มี 2 ตระกูล)และตระกูล ธัญญะอุดม ต่อมาผู้คนในหมู่บ้านหนองหม่านมีประชากรเพิ่มขึ้นเลยขยายครัวเรือนมาอย่างบ้านใหม่ ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของบ้านหนองหม่าน (มาบางครอบครัวและได้แบ่งที่ทำกินให้กัน) และได้ตั้งชื่อหมู่บ้านที่ขยายออกมานั้นเป็นบ้านใหม่หนองผือ ซึ่งอยู่ใกล้น้ำและเรียกต่อๆมาเป็นบ้านหนองผือในปัจจุบัน
สถานที่สวยงามตามธรรมชาติ
ถ้ำผาแดด มีเรื่องเล่าว่าในสมัยโบราณในถ้ำแห่งนี้มีแก้วชนิดหนึ่งชาวบ้านเรียกว่า แก้วเสด็จเวลากลางคืนเมื่อแก้วเสด็จก็จะได้ยินเสียงเปิดประตูถ้ำซึ่งดังมาก ในถ้ำมีพระพุทธรูปและเครื่องรางของขลังมากมาย แต่ไม่มีใครเอาออกมาได้ เพราะเชื่อว่าภูตผีปีศาจที่เป็นเจ้าของทรัพย์เฝ้าอยู่ แต่ปัจจุบันปากถ้ำปิดสนิท การที่ได้ตั้งชื่อว่าถ้ำผาแดด นั้นเป็นเพราะเมื่อพระอาทิตย์ขึ้นตอนเช้าแสงแดดจะส่องบริเวณถ้ำนี้ก่อนแห่งอื่น จึงได้ชื่อว่าถ้ำผาแดด ถ้ำนี้บริเวณกว้างประมาณ 4 เมตร ปกคลุมไปด้วยเถาวัลย์และต้นไม้นานาชนิด อยู่ไกลจากหมู่บ้านไปทางทิศตะวันตกประมาณ 4 กิโลเมตร ถ้ำพระ อยู่ทางทิศเดียวกันกับถ้ำผาแดด แต่ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 2 กม. บริเวณถ้ำมีพระพุทธรูป และมีอ่างน้ำที่ใช้ในการสรงน้ำพระ บริเวณอ่างน้ำกว้างยาวประมาณ 2 เมตร ซึ่งจะทำพิธีกรรมในเดือน 7 ของทุกปี เพื่อเป็นศิริมงคลกับหมู่บ้าน
ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอด่านซ้าย โดย กศน.อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย