บ้านนาวัวพัฒนา

ประวัติบ้านนาวัวพัฒนา

หมู่ที่ 16ตำบลทรายขาว อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย

ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
บ้านนาวัวพัฒนา หมู่ที่ 16 ตำบลทรายขาว ย้ายมาจากหมู่ที่ 7 ก่อตั้งโดยพี่น้อง 3 คน ประกอบด้วย 1.เหล่าพ่อภา 2.เหล่าพ่อบุญทัย 3.เหล่าพ่อบุ
ทั้ง 3 เหล่า ได้เดินทางมาจากบ้านนามุ่น นามอย ประเทศลาวหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 ได้เห็นสถานที่บ้านนาวัวเป็นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ติดแม่น้ำเลย ซึ่งมีวัวใหญ่ที่มีกระดิ่งทองคำแขวนคอเสียงก้องกังวานมาอาศัยอยู่ในที่นาแห่งนี้ ซึ่งปัจจุบันเรียกนาหนองวัว จึงได้ตั้งชื่อเป็นบ้านนาวัว ทั้ง 3 ครอบครัวได้มาตั้งบ้านเล็กๆ จำนวน 3 หลัง แต่ละครอบครัวได้มีบุตรหลานติดตามมาด้วย และได้แตกขยายขึ้นมาเรื่อยๆ จนเป็นหมู่บ้านขนาดย่อม แล้วกลายเป็นหมู่บ้านขนาดใหญ่ ปี พ.ศ. 209 ( ก่อนกรุงสุโขทัย ) ได้ก่อตั้งวัดขึ้น โดยมีเจ้าอาวาสคนแรกคือ อาจารย์สีมา บ้านนาวัวเป็นหมู่บ้านที่ใหญ่ จึงเป็นตำบลในสมัยนั้น ปี 2529 บ้านนาวัวได้แยกหมู่บ้าน

แยกจากหมู่ที่ 7 เมื่อ พ.ศ. 2545
ผู้ใหญ่บ้านคนที่ 1 คือ นายเสมือน ยอดศรีเมือง
ผู้ใหญ่บ้านคนที่ 2 คือ นายประหยัด รัตนภักดี คนปัจจุบัน

สถานที่สำคัญทางศาสนา
วัดยอดแก้วความหมายของชื่อและประวัติ หลังจากตั้งหมู่บ้านได้ไม่นาน ก็สร้างวัดยอดแก้วขึ้นโดยพรานน้อยได้ชักชวนชาวบ้านสร้าง และได้ใช้ดินที่นาหนองหญ้าปล้องเอามาสร้างพระอุโบสถเพราะเป็นดินเหนียว เมื่อสร้างเสร็จได้สร้างพระประธานขึ้นและได้นำลุกแก้วประดับไว้ที่หน้าอกพระพุทธรูป ต่อมามีปรากฏการณ์ให้ชาวบ้านได้เห็นเป็นดวงแก้วลอยขึ้นที่พระอุโบสถเสมอ จึงได้ลงมติกันให้เรียกชื่อวัดว่า วัดยอดแก้ว

ศิลปหัตถกรรมที่สวยงามหรือมีชื่อเสียงของหมู่บ้าน
- การจักสานด้วยไม้ไผ่ เช่น กระติบข้าว กระด้ง หวด ไซ ฯลฯ
- การทอผ้า เช่น ผ้าห่ม ผ้าขาวม้า ผ้าซิ่น หมอนขิต ฯลฯ
วิสัยทัศน์/( คำขวัญ ) หมู่บ้านปลอดยาเสพติด พิชิตความยากจน ชุมชนเศรษฐกิจพอเพียง

อัตลักษณ์ชุมชน
อัตลักษณ์ชุมชน ซึ่งหมายถึง ความเป็นตัวตนที่มีลักษณะเฉพาะของบ้านนาวัวพัฒนา ( การกำหนดตำแหน่งการพัฒนาหมู่บ้าน / พัฒนาอาชีพของชุมชน ) ซึ่งตอนนี้บ้านนาวัว มีที่ดินทำนา ทำสวนยางพารา ทำไร่ มีแม่น้ำ มีหนองน้ำ ( หนองสิม ) มีทางหลวงจังหวัดตัดผ่านหมู่บ้าน ระหว่างวันที่ 8 – 16 และ 25 – 1 ของทุกเดือน คนส่วนมากจะออกจากบ้านไปขายล็อตเตอรี่ยังต่างจังหวัด

อาณาเขต/ลักษณะที่ตั้ง
ทิศเหนือ ติดกับ บ้านโพนงาม
ทิศใต้ ติดกับ บ้านดอนสำราญ
ทิศตะวันออก ติดกับ บ้านดอนสำราญและบ้านฟากเลย
ทิศตะวันตก ติดกับ บ้านนาวัว

ขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรม
ขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรม ของบ้านนาวัวพัฒนาปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาแต่โบราณนั้น เนื่องจากชาวอีสานนั้นมีความเจริญรุ่งเรืองมากแล้วแต่โบราณกาล หลายอย่างปฏิบัติเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง เช่น ภาษาพูด ศิลปะด้านต่างๆ วรรณคดี วัฒนธรรมฮิตสิบสอง ได้ถือเป็นประเพณีการทำบุญประจำเดือนที่มีมานาน ที่ชาวบ้านนาวัวพัฒนาเลือกปฏิบัติให้เป็นไปตามความเหมาะสม ตามความพร้อมความต้องการในแต่ละปีดังนี้
เดือนสี่ มีบุญมหาชาติ
เดือนห้า มีบุญวันสงกรานต์
เดือนหก มีบุญบั้งไฟ
เดือนเจ็ด มีทำบุญบ้านขับไล่ผีร้าย
เดือนสิบ มีบุญข้าวสาก ห่ออาหารคาวหวาน หมากพลู บุหรี่ นำไปเซ่นวิญญาณบรรพบุรุษ
เดือนสิบเอ็ด มีบุญออกพรรษา
เดือนสิบสอง มีบุญกฐิน
นอกจากฮิตสิบสองยังมีบุญขึ้นบ้านใหม่ พิธีสู่ขวัญเพื่อเป็นสิริมงคล การเลี้ยงบ้านเจ้าปู่เจ้าตาก่อนทำนาและก่อนที่จะมีการเก็บเกี่ยวข้าว ชาวบ้านยังมีการเอาแรงกันกล่าวคือ เมื่อเห็นเพื่อนบ้านทำอะไรก็เข้าไปช่วย และเมื่อเรามีงานบ้างเพื่อนบ้านก็จะมาตอบแทนเราในงานอย่างเดียวกัน

ด้านผู้รู้ / ปราชญ์ชาวบ้าน / ผู้ทรงคุณวุฒิ
หมอสู่ขวัญของหมู่บ้านได้แก่
นายทา แถวบุญตา นายแพงศรี เทวดา
ผู้นำในการทำพิธีทางศาสนาประจำหมู่บ้าน ได้แก่
นายทองแดง แถวบุญตา นายแพงศรี เทวดา
พ่อจ้ำได้แก่ นายช่วย พายา นายจิต เทวสัตว์
นางเทียมได้แก่ นางเกี้ยว ไพยา
นายไพยา
นางคำผ่อน ป้องนาลา
นางวิไล ป้องนาลา
นางเขียง นานวน
นางหนูกัน รัตนพงษ์ศิลป์
นางปั่น โพธิวะนัด
นางสมใจ นามุ่น
นายสนั่น นามุ่น
นางทองหล่อ ชารัตน์
นางคำใบ รัตนภักดี นางเนียด ลานนท์

ผู้ให้ข้อมูลนายประหยัด รัตยภักดี ผู้ใหญ่บ้าน