บ้านปางคอม

ประวัติบ้านปางคอม
หมู่ที่ 8ตำบลโป่ง อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย

ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
เดิมหมู่บ้านนี้มีต้นคอมอยู่จำนวนมาก และมีต้นคอมใหญ่อยู่ท้ายบ้าน ผู้คนที่เดินทางไปมาค้าขาย ผ่านมาตรงนี้มักจะมาพักอยู่ใต้ต้นคอมใหญ่นี้ โดยสร้างปางอยู่ (ปาง คือ ที่พักชั่วคราว) ภายหลังจึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านนี้ว่า บ้านปางคอม ต้นคอมเป็นไม้ยืนต้น สูงลำต้นมีหนามมีต้นใบผลคล้ายพุทรา มีดอกสีขาวเล็ก ๆ ผลสามารถรับประทานได้ มีรสหวาน เป็นไม้เนื้ออ่อน ประโยชน์ของต้นคอมประดิษฐ์ใช้เป็นเครื่องใช้ต่าง ๆ

ประวัติความเป็นมาของการตั้งชื่อหมู่บ้าน
บ้านปางคอม ตั้งอยู่หมู่ที่ 9 ตำบลโป่ง อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอด่านซ้ายประมาณ 28 กิโลเมตร จากคำบอกเล่าของคนแก่ เดิมปางคอมมีบ้านอยู่ 3 ครอบครัว มีครอบครัวนายที ศรีชามกย้ายเข้ามาจากบ้านห้วยสร้างบุ ครอบครัวนายเจ๊ก ยี และครอบครัวอาจารย์คล้าย พากันย้ายมาก่อตั้งหมู่บ้านครั้งแรกเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2462

สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์
ภูเขาสามหมื่น ความหมายของชื่อและประวัติ อยู่ท้ายหมู่บ้านห่างจากหมู่บ้านประมาณ 5 กิโลเมตร ที่ได้ชื่อเช่นนี้ เพราะภูเขานี้มีถ้ำอยู่ ถ้ำนี้สามารถบรรจุคนได้สามหมื่นคน เป็นถ้ำศักดิ์ฤทธิ์ภายในถ้ำจะมีเสื้อผ้าอาหารพร้อม ในสมัยนั้นใคร ๆ ก็เข้าไปได้ แต่เมื่อเข้าไปแล้วห้ามทำผิดประเพณี แต่ตอนหลังมีคนเข้าไปทำผิดประเพณี ถ้ำจึงทรุดและปัจจุบันยังมีปากถ้ำนั้นอยู่

ต้นไม้ใหญ่ประจำหมู่บ้าน
ปัจจุบันมีต้นไม้ใหญ่ประจำหมู่บ้านอยู่ต้นหนึ่งขึ้นอยู่กลางหมู่บ้าน ขนาดประมาณ 20 คนโอบ (20 คนโอบ หมายถึง) คนจำนวน 250 คน ยืนจับมือต่อกันรอมรอบต้นไม้เป็นวงกลม) ต้นไม้นี้ชาวบ้านเรียกกันว่าต้มไม้เชียง ซึ่งเป็นต้นไม้มิ่งบ้านขวัญเมืองและเป็นต้นไม้บอกเหตุบอกลางร้ายของหมู่บ้าน ถ้าต้นเซียงมีใบสีเหลือง ล่วงหล่น จะทำให้ชาวบ้านเจ็บไข้ได้ป่วย ถ้าต้นไม้แจตกใบอ่อน ยอดอ่อน คนที่เจ็บก็จะหาย ในสมัยก่อนต้นไม้นี้จะมีผึ้งจำนวนมากมาอาศัยอยู่แล้ว สาเหตุมาจากนายทัน ดันธิราช เป็นอาจารย์ที่มีเวทย์มนต์ ได้สะกดนางไม้ไว้โดยการตอกทอยไว้ที่ต้นไม้นั้น (การตอกทอย คือ การตอกสิ่งที่คล้ายตะปู ทำด้วยไม้หรือวัสดุอื่น ๆ ที่มีการลงอาคมไว้แล้วนำไปตอกกับสิ่งที่ต้องการสะกด)

สถานที่สวยงามตามธรรมชาติ
ถ้ำผีกองกอย จากคำเล่าเดิมมีถ้ำผีกองกอยอาศัยอยู่ จึงให้ชื่อตามนี้ ตั้งอยู่ท้ายบ้านทาทิศตะวันออกประมาณ 1.5 กิโลเมตร ติดกับตาดภูกระแต (ผีกองกาย ตามความเชื่อของคนในหมู่บ้านคือผีชนิดหนึ่งที่อยู่บนภูเขาป่า หรือถ้ำที่ห่างไกลจากแหล่งชุมชน)
น้ำตกห้วยตาด เป็นน้ำตกที่มีหน้าผาสูง แต่มีชั้นเดียวเรียกว่าตาด อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของหมู่บ้าน

ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอด่านซ้าย โดย กศน.อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย