ก้างปลา หมายถึงไม้ล้มลุกชนิดหนึ่งลักษณะลำต้นเป็นหนาม เป็นพุ่มเหมือนผักหวานบ้านมีผลเล็กสีเขียว แต่เมื่อผลสุกจะเป็นสีขาว มีหนาม ใบมน ดอกและผลเล็ก
ประวัติบ้านก้างปลา
หมู่ที่ 5ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
ก้างปลา หมายถึงไม้ล้มลุกชนิดหนึ่งลักษณะลำต้นเป็นหนาม เป็นพุ่มเหมือนผักหวานบ้านมีผลเล็กสีเขียว แต่เมื่อผลสุกจะเป็นสีขาว มีหนาม ใบมน ดอกและผลเล็ก
ประวัติความเป็นมาของการตั้งชื่อหมู่บ้าน
จากการบอกเล่าของคนในหมู่บ้าน แต่ก่อนมีชื่อ “บ้านกกแดง” เพราะบริเวณนั้นมีต้นไม้แดงเป็นจำนวนมาก แต่ชาวบ้านถางป่าทำไร่เลื่อนลอย ทำให้ไม้แดงหมดไปจากป่า แต่ไม้ก้างป่าไม่หมด เนื่องจากไม้ก้างปลาเป็นไม้ล้มลุก สามารถขึ้นเองได้ง่าย จึงมีอยู่ทั่วไป
ต่อมาจึงไดเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็น “บ้านก้างปลา” ลักษณะของต้นก้างปลา คือ ลำต้นเป็นหนามเป็นพุ่มเหมือนผักหวานบ้าน มีผลเล็กสีเขียว แต่เมื่อผลสุกจะเป็นสีขาว ชาวบ้านจึงใช้ชื่อว่า “บ้านก้างปลา” มาจนถึงปัจจุบัน
ภูมิปัญญาท้องถิ่น
1. จักสาร คุณตาเมือง เชื้อบุญมี, คุณตาถวัลย์ พิมพ์สารี, คุณตาประภาส เชื้อบุญมี, คุณตาไห สารมะโน, คุณตาสำราญ ศรีแสง, คุณตาเสงี่ยม เชื้อบุญมี, คุณตาไสว สารมะโน, คุณตากวี เชื้อบุญมี, นางจิตรา นนทะโคตร และคุณยายคำเพียร ศรีบุตรตา
2. หมอเป่า คุณตาไห สารมะโน, คุณตาเมือง เชื้อบุญมี, คุณยายคำเพียร ศรีบุตรตา และคุณตาปะภาส เชื้อบุญมี
3. หมอขวัญ คุณตาไห สารมะโน และยายคุณยายทอง เชื้อบุญมี
4. ผู้นำทางวัฒนธรรม คุณตาเมือง เชื้อบุญมี เป็นกวนจ้ำบ้าน (กวนจ้ำบ้าน คือตำแหน่งที่เรียกขานกันภายในหมู่บ้าน)
ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอด่านซ้าย โดย กศน.อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย