ประวัติบ้านาโก
ที่ตั้ง ม.6 ต.ศรีฐาน อ.ภูกระดึง จ.เลย
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
หมู่บ้านนาโก ตั้งชื่อตามลักษณะของหมู่บ้านซึ่งมีทุ่งนา และต้นตะโกขึ้นอยู่มากมาย ต้นตะโกเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง เป็นไม้ผล ลักษณะของลำต้นเป็นสีดำ (สำหรับต้นที่มีอายุมาก) สำหรับต้นอ่อนจะมีสีน้ำตาลไหม้ ต้นตะโก ปัจจุบันสามารถนำมาทำเป็นต้นตะโกดัด หรือ บอนไซ มีความสวยงาม และขายได้ราคาดี ผลของตะโก(ผลดิบ) สามารถใช้ย้อมแห สวิง ให้มีสีดำ และคงทน ผลสุกใช้รับประทานได้ มีรสหวานอมฝาดเล็กน้อย
ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
จากคำบอกเล่าของนายเสาร์ คำแพงแก้ว คนที่เข้ามาตั้งภูมิลำเนาที่บ้านนาโกเป็นครอบครัวแรกเล่าว่า เดิมบ้านนาโกเป็นป่าไผ่ และมีเสือชุกชุมมาก นายเสาร์ เดิมมีภูมิลำเนาที่บ้านนายาง เมื่ออพยพเข้ามาอยู่ ณ ที่แห่งนี้เป็นป่าโก มีลักษณะเป็นที่ราบ มีหนองน้ำขนาดใหญ่อยู่ตรงกลางหนองน้ำรอบบริเวณหนองน้ำขนาดใหญ่นี้มีหญ้าขึ้นเขียวชอุ่ม เหมาะสำหรับเป็นที่เลี้ยงสัตว์ หลังจากที่นายเสาร์ และครอบครัวย้ายเข้ามาอยู่ไม่นานก็มีญาติพี่น้อง และคนจากหมู่บ้านอื่นอพยพเข้ามาอยู่ และไม่ค่อยจะเรียกโป่งโกเป็นชื่อหมู่บ้าน เพราะเชื่อว่าเป็นอัปมงคล เพราะเป็นที่สิงสถิตของภูตผีปีศาจ จึงจึงเปลี่ยนมาเรียกเป็นบ้านนาโกจนถึงปัจจุบัน หมู่บ้านนาโกมีอายุกว่า 700 ปีมาแล้ว ตั้งหมู่บ้านเมื่อใดไม่ทราบแน่ชัด +สำหรับหมู่บ้านนี้มีสิงที่น่าสนใจอยู่อย่างหนึ่ง คือ บริเวณโรงเรียนซึ่งติดกับวัด ถ้าขุดดินลงไปประมาณ 50 เซนติเมตร ก็จะพบเศษกระเบื้องดินเผาที่แตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย มีลวดลายคล้ายแบบบ้านเชียงโดยทั่วไป รวมทั้งกระดูกมนุษย์สมัยโบราณ ซึ่งพบ 1 โครงรวมอยู่ด้วย(ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นกระดูกคน 8 ศอก)ซึ่งหากมีการสำรวจโดยนักโบราณคดีที่เชี่ยวชาญกันอย่างจริงจังจะกล้ายเป็นสถานที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดเลยก็ได้
หลักฐานที่พบทางประวัติศาสตร์
บริเวณโรงเรียนซึ่งติดกับวัด ถ้าขุดดินลงไปประมาณ 50 เซนติเมตร ก็จะพบเศษกระเบื้องดินเผาที่แตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย มีลวดลายคล้ายแบบบ้านเชียงโดยทั่วไป รวมทั้งกระดูกมนุษย์สมัยโบราณ ซึ่งพบ 1 โครงรวมอยู่ด้วย(ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นกระดูกคน 8 ศอก)ซึ่งหากมีการสำรวจโดยนักโบราณคดีที่เชี่ยวชาญกันอย่างจริงจังจะกล้ายเป็นสถานที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดเลยก็ได้
แหล่งท่องเที่ยว/สถานที่แนะนำของบ้าน
1. อุทยานแห่งชาติภูกระดึง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัด และเป็นแหล่งที่มาของรายได้ของประชาชนในพื้นที่ ทั้งการค้าขาย และการเป็นลูกหาบของขึ้นภูกระดึง
2.น้ำตกตาดฮ้อง เป็นน้ำตกขนาดเล็ก จากลำน้ำพอง ที่ยังไม่ได้รับการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเท่าที่ควร และเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของชาวบ้านในละแวกนี้
3.วังอี่เมือง ลาดหินและเป็นวังน้ำตื่นที่เหมาะสำหรับเล่นน้ำได้
ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอภูกระดึง โดย กศน.อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย